همه آن چیزی که باید درمورد مجری ذیصلاح ساختمان بدانید
۱۴۰۰/۱۲/۰۹مجری ذیصلاح کیست؟
مطابق با ماده 10 آییننامه اجرایی ماده 33 قانون نظاممهندسی، مجری ساختمان فردی است حقیقی یا حقوقی که دارای پروانه اشتغال به کار از وزارت راه و شهرسازی (مسکن و شهرسازی) در زمینه اجرای ساختمان بوده و در قالب یک قرارداد همسان با مالک ساختمان، اجرای موضوع قرارداد را بر عهده میگیرد.
چه ساختمانهایی نیاز به مجری دارند؟
همانطور که گفته شد ، مطابق ماده 9 آییننامه اجرایی ماده 33، کلیه عملیات اجرایی ساختمان میبایست توسط مجری صاحب صلاحیت یا همان مجری ذیصلاح انجام شود . از این مادهقانونی و نیز احکام صادره در خصوص مجریان فاقد صلاحیت ، اینطور برداشت میشود که حتی تخریب و تعمیرات جزئی در ساختمان نیز میبایست توسط مجری ذیصلاح انجام گردد و مالکان میبایست از خدمات این افراد استفاده نمایند.
شرح وظایف مهندس مجری ذیصلاح ساختمان
مطابق با ماده 6 دستورالعمل نحوه فعالیت سازندگان مسکن و ساختمان، کلیه مسئولیتهای اجرای ساختمان بهنحویکه در قانون نظاممهندسی و کنترل ساختمان، آییننامه اجرایی و شیوهنامههای منبعث از آن ذکرشده بر عهده سازندگان حقیقی و حقوقی موضوع این ابلاغیه میباشد . مجریان ساختمانی درنهایت میبایست به کارفرما ، مرجع صدور پروانه ، مراجع کنترل ساختمان ، دستگاه نظارت و ناظران پاسخگو باشند.
اما اگر بخواهیم شرح وظایف مختصری برای مجری ذیصلاح یا همان مجری ساختمان در نظر بگیریم، میتوان این وظایف را به دو بخش تقسیم کرد:
الف ) وظایف عمومی یا قانونی:
این دسته از مسئولیت از جانب قوانین جاری در حوزه ساختوساز شهری بر عهده مهندسین مجری ساختمان گذاشتهشده و از این باب به این گروه از وظایف، وظایف قانونی یا عمومی گفته میشود. بر اساس مبحث دوم مقررات ملی و نیز شرایط عمومی پیمان مجری ذیصلاح وظایف زیر را بر عهده دارد:
• پایش نقشهها اعم از انطباق نقشهها با مشخصات مندرج در پروانه ، ضوابط شهرسازی و مقررات ملی ، قبل از اجرای ساختمان
• برنامهریزی اجرایی مراحل مختلف اجرا و ابلاغ آن به ناظر و مالک
• رعایت اصول ایمنی در کارگاه توسط اشخاص دخیل در اجرا و نیز ایمنی کلی کارگاه
• هماهنگی با ناظران و صاحبکار و اجرا بر اساس قوانین و مشخصات فنی در هر مرحله از کار
• استفاده از مهندسان ، تکنسینها و معماران تجربی و پیمانکارانی که صلاحیت کافی را داشته باشند
• تهیه و امضای سه سری نقشه کامل چون ساخت یا ازبیلت در پایان کار و دریافت تأییدیه ناظران مربوطه
• خرید و استفاده از مصالح استاندارد و مورد تائید مراجع ذیصلاح
• انعقاد قرارداد با اکیپهای مورد تائید و دارای صلاحیت
• کنترل مراحل اجرایی ساختمان بر اساس نقشههای مصوب و پروانه و ضوابط شهرسازی و...
• رعایت شرایط خصوصی قرارداد و مشخصات مندرج در پروانه و نقشههای مصوب
• رعایت کلیه قوانین حاکم در ساختوساز شهری اعم از مقررات ملی، ضوابط شهرسازی و بخشنامههای قانونی صادره از مراجع ذیربط
• اجرای موضوع قرارداد منطبق با اصول مهندسی و کیفیت مناسب و استفاده از مصالح مرغوب در حد استانداردهای اعلامشده
ب ) وظایف قراردادی (شرایط خصوصی):
عامل دیگری که میتواند موجب ایجاد تعهدات و مسئولیت شود ، قرارداد منعقدشده بین مالک یا صاحبکار و مجری ساختمان میباشد که در اینجا بهعنوان وظایف قراردادی از آنها یاد میشود. همانطور که گفته شد مجری ذیصلاح در قالب قراردادهای همسان با مالک وارد اجرای ساختمان میشود .
قراردادهای همسان قراردادهایی هستند که دارای یک قالب یکسان بوده و توسط سازمان استان تهیه و تدوینشده و توسط طرفین قرارداد در دفترخانه ثبتشده و به سازمان استان و مرجع صدور پروانه تحویل میگردد.
انواع قراردادهای مجری ذیصلاح
اما بر اساس ماده 4 فصل هشتم مبحث دوم مقررات ملی ساختمان قراردادهای اجرای ساختمان به 3 دسته تقسیم میگردند:
1 ) قرارداد مدیریت پیمان
2 ) قرارداد اجرای ساختمان با مصالح
3 ) قرارداد اجرای ساختمان بدون مصالح
اما ازآنجاکه عموما انتخاب اکیپهای اجرایی ، مصالح ، پرداخت دستمزدها و هزینههای خرید مصالح توسط مالک یا سازنده انجامشده و عموما مجریان ذیصلاح دخالتی در آن ندارند، سازمانهای نظاممهندسی در برخی استانها یک قالب جدید برای عقد قرارداد اجرای ساختمان تهیه و تدوین کردهاند با عنوان ، قرارداد مدیریت برساخت یا قرارداد مدیریت بر اجرا.
هر یک از این قراردادها دارای تعهدات و مسئولیتهایی برای مهندسان و مالکان بوده و طرفین قرارداد میبایست در قالب این تعهدات و مسئولیتها عمل کرده و اجرای ساختمان را انجام دهند.
اما قرارداد مدیریت برساخت نسبت به سه دسته اول از قراردادها، آزادی عمل بیشتری به مهندسین داده شده و میتوان گفت کمی از مسئولیتهای حقوقی مجریان که در 3 دسته اول وجود دارد را بهواسطه مکاتبات و مستنداتی بر عهده سازنده یا مالک قرارداده است .
قوانین جدید مهندس مجری ذیصلاح ساختمان
بعدازاینکه استفاده از خدمات مجریان ذیصلاح در کشور الزامی گردید، اعتراضاتی توسط سازندگان مطرحشده و قانون مجریان ذیصلاح در چند نوبت توسط دیوان عدالت اداری باطل شد. اما مجددا با پیگیریهای سازمان استانها و وزارت راه و شهرسازی مجددا قانون استفاده از مجری مصوب و ابلاغ گردید.